Update uw browser om te genieten van nieuwe toepassingen, snelle laadtijd en verbeterde veiligheid. Update in minder dan 5 minuten met de Chrome, Firefox, Safari, Edge.

bann-prev-risque-electrique_NL_1.jpg

Risicopreventie elektrisch gevaar

Elektrische risico’s komen bij verschillende professionele activiteiten voor en kunnen ernstige gevolgen hebben voor de werknemers: brandwonden, hartaandoeningen, of zelfs overlijden.

Sinds enkele jaren daalt het aantal arbeidsongevallen door elektriciteit. Dit is dankzij de normen en de wetgeving die van kracht zijn, en vooral dankzij artikel 153 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie. Toch zijn deze soort arbeidsongevallen 15 keer dodelijker dan andere arbeidsongevallen, wat het belang van een goede bescherming aantoont.

Om zich goed te beschermen, moet u goed geïnformeerd zijn: hieronder vindt u alle informatie die u nodig hebt om u goed voor te bereiden

Wat zijn de risico’s van werken met elektriciteit?

Het grootste aantal ongevallen met elektriciteit komen voor bij werken aan laagspanningsinstallaties, zoals stopcontacten. Ze kunnen zich ook voordoen bij het gebruik van draagbare machines, werken in de buurt van hoogspanningslijnen of bij elke opdracht waar er elektrische stroom gebruikt wordt.
Een werknemer die met elektriciteit werkt, wordt vaak blootgesteld aan verschillende risico’s, afhankelijk van de aard van het werk of van de externe factoren:

  • Het direct of indirect contact: aangezien het menselijk lichaam voor 60% uit water bestaat, is het een goede geleider, waardoor het heel gevoelig is voor elektrische stroom
  • De slechte staat van isolatoren of het gebruik van niet-conforme producten
  • Aanpassingen aan elektrische machines door personen die hiervoor niet bevoegd zijn
  • Het niet respecteren van de veiligheidsafstanden bij elektrische werken
  • Gebruik van elektrische machines voor werken waar de machine niet geschikt voor is
  • Interventies op niet-vergrendelde elektrische machines

Als de stroom door het menselijk lichaam loopt, kan het de organen beschadigen en brandwonden of hartaandoeningen veroorzaken, wat we een elektrische schok noemen. Het slachtoffer kan meerdere symptomen ervaren: gevoelloosheid, bewusteloosheid, hoofdpijn, ademhalingsproblemen of hartaandoeningen. Elektrische schokken kunnen ernstige hersenschade veroorzaken maar ook cardiovasculaire of zintuiglijke gevolgen hebben. Wanneer elektrische stroom door het menselijk lichaam loopt en een overlijden veroorzaakt, spreken we van elektrocutie.

Wat te doen bij elektrische schokken?

De eerste minuten na het ongeval zijn van uiterst belang voor het slachtoffer aangezien dit de overlevingskansen bepaalt. U moet snel handelen en 3 belangrijke stappen volgen:

  • Beschermen: de stroom uitschakelen zonder het lichaam van het slachtoffer aan te raken om een tweede ongeval te voorkomen
  • Waarschuwen: meteen de hulpdiensten verwittigen
  • Hulp bieden: dicht bij het slachtoffer blijven tot de hulpdiensten aankomen en ondertussen de eerste hulp toedienen

Houd uw veiligheidsvoorschriften altijd zichtbaar dankzij onze veiligheidsposters. Zo kunt u snel handelen en uw personeel beschermen.

Naast arbeidsongevallen kan een verkeerd gebruik van elektrische apparaten ook brand of explosies veroorzaken. Elektriciteit blijft voor 30% de oorzaak van brand, waarvan stroomstoten, kortsluiting, slechte isolatie of bliksem de meest voorkomende oorzaken zijn.

Hoe beschermt u zich tijdens onderhoud aan elektronische apparaten?

Om elektrisch gevaar bij onderhoud te vermijden, moet de werknemer de mogelijke risico’s analyseren. Vervolgens moet hij alle nodige maatregelen nemen om het risico bij onderhoud zo laag mogelijk te houden, maar hij moet ook het juiste materiaal en aangepaste apparaten voor de operators voorzien.

CE-label

De apparatuur voor elektrische werken moet voorzien zijn van een CE-label om aan te tonen dat ze overeenstemmen met de Europese wetgeving op vlak van ontwerp.

IEC 60417-5216 symbool

Deze apparatuur moet ook over een markering beschikken, zoals het IEC 60417-5216 symbool. Dit teken toont aan dat de apparatuur geschikt is voor werken onder spanning.

Daarnaast is het van uiterst belang om zeker te zijn dat het gebruikte gereedschap goed geïsoleerd en geschikt is voor werken onder spanning. Daarom moet de apparatuur voldoen aan de norm EN 60900 zodat het individu tot 1000V beschermd is van de elektrische bron.

Persoonlijke beschermingsmiddelen

Bij onderhoudswerken aan elektrische apparaten, is het dragen van PBM (persoonlijke beschermingsmiddelen) verplicht om zich te beschermen tegen elektrische schokken, elektrocutie en brandwonden. Dit type ongeval komt niet vaak voor, maar kan wel ernstige gevolgen veroorzaken. Het is dus belangrijk om PBM te kiezen die specifiek bedoeld zijn voor elektrische werken. Deze zijn niet-geleidend en verzekeren de veiligheid bij elektrische gevaar.

Veiligheidshelm met gelaatsscherm

Veiligheidshelm met gelaatsscherm E-Man® In winkelwagentje
Veiligheidshelm E-Man® tegen
elektrische vlambogen

Het dragen van een veiligheidshelm met gelaatsscherm is verplicht bij elektrische werken. Het beschermt de elektricien tegen de vlamboog van kortsluiting en moet meerdere Europese normen respecteren zoals:

  • EN 50365: isolerende helm die tot 1000 volt beschermt
  • EN 166: gelaatsscherm dat beschermt tegen metalen deeltjes en uv-stralen
  • EN 170: filtert de ultraviolette stralen (uv)

De levensduur van een veiligheidshelm met gelaatsscherm is afhankelijk van de opslagomstandigheden. Het is belangrijk om regelmatig uw materiaal te controleren en het te vervangen in geval van krassen of breuken.

Schoenen of isolerende laarzen

Bottes isolantes In winkelwagentje
Isolerende laarzen

Schoenen of isolerende laarzen moeten de Europese norm EN 100015‐1 respecteren om te vermijden dat elektriciteit door het lichaam stroomt.
De zolen van de veiligheidsschoenen voor elektriciens isoleren de elektricien van de grond, waardoor hij dus beschermd is tegen elektrisch gevaar.
Bij een elektrische interventie moet de werknemer alle elektrisch geleidende voorwerpen afdoen (uurwerk, juwelen …) die hij draagt om risico’s te vermijden.

Isolerende handschoenen

Isolerende handschoenen In winkelwagentje
Isolerende handschoenen
van latex

Isolerende handschoenen verlagen het risico op elektrische schokken bij werken onder spanning. Ze moeten de Europese norm CEI 60903 respecteren die oplegt dat het isolatieniveau tegen elektrische transmissie aangeduid moet zijn.
De diëlektrische latexhandschoenen beschikken niet over extra mechanische bescherming. Daarom is het belangrijk om dubbele handschoenen aan te trekken voor extra elektrische bescherming.

elektricien

Hoe kiest u de juiste isolerende handschoenen?

Het is belangrijk om de juiste isolerende handschoenen te kiezen op basis van de maximale spanning:

Klasse Wisselstroom (effectieve waarde) Gelijkspanning (V)
00 500 750
0 1000 1500
1 7500 11250
2 17000 25500
3 26500 39750
4 36000 54000

Om de juiste maat te kiezen van uw isolerende handschoenen, wikkelt u een meetlint rond uw handpalm (zonder duim) en maakt u daarna een vuist. Gebruik onderstaande tabel om de juiste handschoenmaat te vinden. Indien u tussen twee maten in zit, kies dan voor de kleinste.

Handschoenmaat (inch) 7 8 9 10 11
Maat van de handpalm (cm) 17,8 20,3 22,9 25,4 28

Onmisbare tools, accessoires en meetapparatuur

Dankzij goed materiaal vermijdt u elk risico op ongevallen bij de interventie op een elektrisch apparaat of systeem.

Onmisbare tools voor een elektricien

Onmisbare tools voor een elektricien

Om zijn werk in alle veiligheid uit te voeren, moet de elektricien over perfect materiaal beschikken. Hieronder vindt u een lijst van alle geïsoleerde en onmisbare tools die nodig zijn om het werk veilig te uit te voeren.

  • Langbektang: ook wel platte tang of platbektang genoemd, staat toe om precisiewerk uit te voeren bij bedrading, wat minder goed lukt met de handen.
  • Kniptang: om kabels en bedrading door te knippen.
  • Pincet: zorgt voor meer behendigheid bij nauwkeurige werken.
  • Geïsoleerde schroevendraaier: met zowel een platte als een kruiskopschroevendraaier kunt u de bedrading vast of losschroeven.
  • Elektricienmes of ontmantelingsmes: de ideale tool om elektrische kabels veilig te strippen.
  • Krimptang: ideaal om kabelschoenen te krimpen, of met andere woorden elektrische draden verbinden met de kabelschoen, eens de kabels gestript zijn.

Accessoires en meetapparatuur

Accessoires en meetapparatuur

Bij elektrische werken kunt u ook geïsoleerd materiaal en apparatuur gebruiken om de veiligheid te verzekeren:

  • Tapijten of isolerende krukjes kunnen van pas komen bij machines met hoge spanning, maar ook bij een transformatorstation om de operator te beschermen van de grond tijdens de interventie.
  • Geïsoleerde reddingstok: biedt hulp aan de persoon die een elektrische schok krijgt.
  • Spanningzoeker: verplicht bij een lockout/tagout procedure.
  • Multimeter: combinatie van verschillende meters: voltmeter, ampèremeter en ohmmeter. Deze meter kan dus de spanning, intensiteit en weerstand van de elektrische stroom meten.

Enkele handige accessoires

Elektrische ongevallen vermijden

Waarschuw uw personeel

Ook volgens de Europese Machinerichtlijn zijn goede arbeidsomstandigheden en het juiste materiaal van groot belang: “Indien de machine bedoeld is om te worden gebruikt in een gevaarlijke omgeving die risico's voor de gezondheid of de veiligheid van de bediener vertoont, dan wel indien de machine zelf een gevaarlijke omgeving creëert, moet er met passende middelen voor worden gezorgd dat de bediener in goede arbeidsomstandigheden werkt en beschermd is tegen alle voorzienbare gevaren.

 
Elektrische ongevallen vermijden

Om te vermijden dat onbevoegd personeel te dicht bij elektrische installaties komt, is het belangrijk om hun aandacht te trekken voor het gevaar. Gebruik hiervoor duidelijke markeringen en bijhorende pictogrammen, vloermarkeringen of afzetpalen. Door duidelijk een gevarenzone aan te tonen, vermindert u het risico op een ongeval.

Elektrisch gevaar Elektrisch gevaar
Dit pictogram geeft aan dat er elektrische stroom aanwezig is en geeft enkel toegang tot bevoegde personen. Het wordt vooral gebruikt als markering bij elektrische installaties, transformatorstations of schakelkasten.
Hoge spanning Hoge spanning
Dit pictogram toont duidelijk het gevaar op een elektrische schok of elektrocutie aan. Het schrikt onbevoegde personen af om deze gevaarlijke zones te betreden.

Bij deze pictogrammen hoort vaak ook een bijhorende tekst om de gevarenzone aan te duiden: “hoge spanning – niet betreden”, “enkel toegang voor bevoegd personeel” of “verboden in te schakelen – lopende werkzaamheden”.

Bekijk ons volledige gamma borden en pictogrammen voor elektriciteitsgevaar om efficiënt het gevaar aan te duiden.

Leid uw personeel op

Om elektrische werken of onderhoud uit te voeren, moet het personeel over een specifieke opleiding beschikken volgens de Europese Machinerichtlijn. Hierin wordt er vermeld dat enkel bevoegd personeel met elektrische machines mag werken. Zo wordt elk ongeval met een niet-bevoegd persoon vermeden.

Het is eveneens belangrijk om uw personeel te informeren over de juiste manier van handelen bij ongevallen. Hiervoor kunt u werken met EHBO-posters die aantonen hoe u te werk moet gaan in geval van elektrische schokken. Zorg voor defibrillators in de buurt van de gevarenzones om een snelle handeling te garanderen indien er zich een ongeval met een werknemer voordoet. Denk ook aan theoretische en praktische opleidingen om het personeel te informeren over de elektrische gevaren en de te nemen maatregelen bij ongevallen.

Onderhoud uw materiaal

regelmatig uw materiaal controleert

U verlaagt risico’s als u regelmatig uw materiaal controleert. Zo vermijdt u het gebruik van gebrekkig materiaal, wat ernstige gevolgen kan hebben.

Doe dit met al het gebruikte en niet-gebruikte materiaal dat na verloop van tijd schade kan oplopen: kabels, materiaal en elektrische installaties, apparaten en tools, ademhalingsmaskers, PBM, …

U bent verzekerd van een goed en regelmatig onderhoud dankzij onze keuringsstickers die u up-to-date houden.

Gebruik de LOTO-procedure voor uw interventies aan elektrische installaties

elektrische installaties

Dankzij de lockout/tagout procedure kunt u gemakkelijk ongevallen vermijden tijdens werken of onderhoud van uw elektrische installaties..

Er zijn 7 verschillende stappen:

  1. Identificatie: identificeer de hoofdbron en schakel de elektrische stroom uit.
  2. Communicatie: informeer uw personeel over de werkzaamheden aan de installatie.
  3. Lockout: schakel de machine volledig uit en vergrendel deze met de hangsloten voor lockout en hangslotbeugels. Deze sloten verhinderen het herstarten van de stroom.
  4. Tagout: bevestig tags en etiketten voor lockout om uw personeel nogmaals te waarschuwen voor de werkzaamheden aan de installatie of machine.
  5. Testen: controleer eerst of de machine inderdaad uitgeschakeld en spanningsloos is voordat u aan de werken begint.
  6. Uitvoering: voer alle nodige werkzaamheden uit
  7. Verwijder LOTO:
    • Controleer of alle werkzaamheden correct uitgevoerd zijn
    • Verwijder al het gebruikte materiaal
    • Laat het personeel weten dat de werkzaamheden gestopt zijn en de installatie weer gestart wordt
    • Verwijder de tagout
    • Schakel de installatie opnieuw in

Bekijk onze Lockout / Tagout pagina om u van al het nodige materiaal te voorzien en de werkzaamheden veilig te kunnen uitvoeren.

Hulp nodig bij het kiezen?

In één klik vindt u alle informatie en tutorials over bedrijfsveiligheid van onze experten.